၁။ အျမင့္ဆံုးအီမာန္
ဟဇရသ္အဗူဗကရ္(ရေသြ႔) ဆင့္ျပန္ခဲ့သည္။ေမန္ေတာ္ျမတ္(ဆြ)အမိန္႔ရွိေတာ္မူသည္။
အီမာန္တြင္အကိုင္းအလက္ေပါင္း(၇၀)ေက်ာ္ရွိသည္။၄င္းတို႔အနက္ အျမင့္မားဆံုးေသာအခ်က္မွာ
(လာအီလာဟာအစ္လက္လြာဟ္)ကို ယံုၾကည္လက္ခံျခင္းျဖစ္၍ အနိမ့္ဆံုးေသာအခ်က္မွာ
လူအမ်ားအား အေနွာက္အယွက္ျဖစ္ေစေသာ ဆူးေညာင့္ခလုပ္မ်ားကို လမ္းမွဖယ္ရွားေပးျခင္းျဖစ္သည္။
ျပီးေနွာက္အရွက္အေၾကာက္တရားသည္ အီမာန္၌အလြန္အေရးၾကီးေသာ အကိုင္းအလက္(၀ါ)အခ်က္
တစ္ခုျဖစဟ္ေပသည္။ (မြတ္စ္လင္မ္)
အီမာန္တြင္အကိုင္းအလက္ေပါင္း(၇၀)ေက်ာ္ရွိသည္။၄င္းတို႔အနက္ အျမင့္မားဆံုးေသာအခ်က္မွာ
(လာအီလာဟာအစ္လက္လြာဟ္)ကို ယံုၾကည္လက္ခံျခင္းျဖစ္၍ အနိမ့္ဆံုးေသာအခ်က္မွာ
လူအမ်ားအား အေနွာက္အယွက္ျဖစ္ေစေသာ ဆူးေညာင့္ခလုပ္မ်ားကို လမ္းမွဖယ္ရွားေပးျခင္းျဖစ္သည္။
ျပီးေနွာက္အရွက္အေၾကာက္တရားသည္ အီမာန္၌အလြန္အေရးၾကီးေသာ အကိုင္းအလက္(၀ါ)အခ်က္
တစ္ခုျဖစဟ္ေပသည္။ (မြတ္စ္လင္မ္)
အစၥလာမ္ ႏွင့္ အီမန္
အစၥလာမ္ ဟူေသာဘာသာစကားမွာ အာရဗီ ဘာသာစကားျဖစ္၍ `နာခံျခင္္္္္္္္္္္္္္း´ဟု အဓိပၸာယ္ရ၏ ၊
အလႅာဟ္ အရွင္၏ အမိန္ေတာ္မ်ားကို နာခံျခင္းဟု အဓိပၸာယ္ ျပန္ဆိုႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ အလႅာဟ္
အရွင္၏ အမိန္ေတာ္မ်ားကို နာခံေသာ လူသားတို႔ကို မြတ္စလင္ဟု ေခၚသည္ ၊ လူသားတို႔သည္
သာလွ်င္မဟုတ္ ေသး ၊ ေန ၊ လ၊ နကၡတ္တာရာ စေသာ အျခား သက္ရွိသက္မဲ့ အရာ၀တၳဳအား
လံုးသည္ သဘာ၀ နိယာမ တစ္ခုခု ႏွင့္အညီ တည္ရွေနရျခင္း ၊ သြားလာေနရျခင္းတို႔ေၾကာင့္
ယင္းအရာ အားလံုးတို႔ကိုလည္း တနည္းအားျဖင့္ မြတ္စလင္မ်ား ဟုေခၚသည္ ၊ အေၾကာင္းမူကား
ထိုသက္ရွိသက္မဲ့ အရာ၀တၳဳတိုင္ လိုက္နာရေသာသဘာ၀
၁ ။ တမန္ေတာ္ အီဘရာဟိမ္(ပေရာဖက္ ေအျဗဟံ )သည္ အလႅာဟ္ အရွင္၏
အမိန္ေတာ္စကားကို နာခံသူ၏သားကို ကုရ္ဘာနီ (စြန္႔လွဴရန္) စီစဥ္သူကို အစြဲျပဳ၍ အစၥလာမ
Is Lama ေခၚ စကားလံုးမွ အစၥလာမ္ ျဖစ္လာသည္လည္းဆိုသည္။ နိယာမ အတိုင္း အလႅာဟ္
အရွင္ကပင္ စီမန္ဖန္တီးထားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ အစၥလာမ္ဘာသာတြင္
အေျခခံမွဳၾကီး ၅ ခုရွိ၏ယင္းတို႔ကား
၁ ။ အလႅာဟ္ အရွင္မွတပါးကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ထိုက္သူမရွိ။
၂ ။ တစ္ေနလွ်င္ ၅ ၾကိမ္က် မွန္မွန္ ၀တ္ျပဳရျခင္း ။
၃။ ဇကာတ္ ဆင္းရဲသားေၾကးေပးရျခင္း။
၄။ ရန္မဇန္လ၌ ဥပုသ္သီလ ေဆာက္တည္ရျခင္း ။
၅။ ေငြေၾကးတတ္ႏိုင္သူမ်ားသည္ မိမိတို႔ တစ္သက္တာအတြင္း အနည္းဆံုးတစ္ၾကိမ္ျခင္း မကၠာျမိဳ႕
ဟာဂ်္အိမ္ေတာ္သို႔ သြား၍ ဟာဂ်္ျပဳရျခင္းတို႔ ျဖစ္သည္။
အီမန္ဟူေသာ အာရဗီ ဘာသာစကား၏ အဓိပၸာယ္ကား သဒၵါယံုၾကည္မွဳပင္ျဖစ္သည္။ အလႅာဟ္
အရွင္အား အၾကြင္းမဲ့ယုံၾကည္ျခင္းမွဳ ကိုဆိုသည္၊ အလႅာဟ္ အရွင္ကို ယံုၾကည္သျဖင့္ ထိုအရွင္ကို
နာခံတဲ့အခါ မြတ္စလင္ ျဖစ္သြားေတာ့သည္ ၊ ဤသို႔ျဖင့္ အစၥလာမ္ ႏွင့္ အီမန္တို႔မွာ အတူတူပင္ျဖစ္သည္ ။
အီမန္ေခၚ သဒၵါယံုၾကည္မွဳမရွိလွ်င္ မြတ္စလင္ တစ္ဦးမျဖစ္ႏိုင္ေပ ၊ အစၥလာမ္ ႏွင့္ အီမန္တို႔မွာ သစ္ပင္ႏွင့္
သစ္ေစ့ကဲ့ေသာပင္တည္း ၊ အီမန္ မပါရွိဘဲ အစၥလာမ္မျဖစ္ႏိုင္ေခ်။ အီမန္ယံုၾကည္မွဳ ၇ မ်ိဳးရွိသည္
ေအာက္ပါတို႔ျဖစ္၏
၁။ အလႅာဟ္ အရွင္ကို ယံုၾကည္ျခင္း။
၂။ ေကာင္းကင္တမန္တို႔ကို ယံုၾကည္ျခင္း။
၃။ တမန္ေတာ္တို႔ကိုယံုၾကည္ျခင္း။
၄။ အလႅာဟ္ အရွင္ေတာ္၏ က်မ္းေတာ္မ်ားကို ယံုၾကည္ျခင္း။
၅။ တမန္လြန္ဘ၀ကို ယံုၾကည္ျခင္း။
၆။ ေကာင္းမွဳ မေကာင္းမွဳတို႔သည္ အလႅာမ္ အရွင္ထံမွက်လာသည္ဟုယံုၾကည္ျခင္း။
၇။ ေသျပီးေနာက္ တဖန္ရွင္သန္ထေျမာက္ကာ အလႅာဟ္ အရွင္ျမတ္ေရွ႕ေတာ္၌
စစ္ေမးျခင္းခံရမည္ကိုယံုၾကည္ျခင္း ၊ အီမန္ယံုၾကည္မွဳမရွိသူအား
ျငင္းပယ္ျခင္း (သို႔မဟုတ္) ကာဖိရ္မ်ားဟုေခၚသည္။